Moai ရုပ္ထုႀကီးမ်ား"

"အီစတာကၽြန္း (Easter Island) ႏွင္႔ Moai ရုပ္ထုႀကီးမ်ား"

အီစတာကၽြန္းဟာ ပစိဖိတ္ သမုဒၵရာရဲ႕ အေရွ႕ေတာင္ဘက္က ကြ်န္းေပါင္း ၁၀၀၀ ေက်ာ္နဲ႔ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ႔ Polynesian ကၽြန္းေတြထဲက တစ္ခုပါ။ 

သူဟာ ကၽြန္းေပၚက ထူးဆန္းတဲ႔ လူပံုMoai အထိန္းအမွတ္ရုပ္ထု ၈၈၇ ခုေၾကာင္႔ ထင္ရွားပါတယ္။ ဒီအရုပ္ႀကီးေတြကို ေရွးေခတ္ Rapa Nui လူမ်ိဳးေတြက ဖန္တီးခဲ႔တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ဒီရုပ္ထုႀကီးေတြဟာ ေယဘူယ အားျဖင္႔ ၁၃ေပခန္႔ျမင္႔ၿပီး ၁၄ တန္ခန္႔ အေလးခ်ိန္ရွိပါတယ္။ 

 အရွည္ဆံုးနဲ႔ အႀကီးဆံုးလို႔ ဆိုတဲ႔ Paro ရုပ္ထုႀကီးဟာေတာ႔ ၃၂ ေပမခန႔္ျမင္႔ၿပီး ၈၂တန္ခန္႔ ေလးပါတယ္။ ဒီရုပ္ထုႀကီးေတြကို Rano Raraku မီးေတာင္မွေခ်ာ္ေက်ာက္ေတြ နဲ႔ထုလုပ္ထားတာျဖစ္ၿပီး လက္ရွိ ရွိေနတဲ႔ ေနရာကို သယ္ေဆာင္လာရာမွာလည္း ထူးျခားဆန္းျပားမႈ႔အမ်ားအျပား ရွိခဲ႔ပါတယ္။

၁၉၉၅ခုႏွစ္မွာ ယူနက္စကိုက အီစတာကၽြန္းကို Rapa Nui အမ်ိဳးသားဥယ်ာဥ္ထဲက ကမာၻ႔ေမြအႏွစ္ေနရာ (World Heritage Site) အျဖစ္သတ္မွတ္ခဲ႔ပါတယ္။

ဒီအီစတာကၽြန္းနဲ႔ ၎ရဲ႕ရုပ္ထုႀကီးမ်ားဟာ ပေဟ႒ိမ်ားနဲ႔အတူ ဆန္းက်ယ္မႈ႕အမ်ားအျပားလည္း ရွိပါေသးတယ္။ ဒီထက္ပိုၿပီး သိလိုေသးပါက အင္တာနက္မွာ ဆက္လက္ရွာေဖြေလ႔လာေစခ်င္ပါတယ္။

#ဗဟုသုတ #Easter_Island

ခ်ီလီနိုင္ငံပိုင္နက္ထဲမွ အီစတာကြ်န္း (Esther island) ေပၚမွ မိြဳင္ (Moai)ေခၚ ႀကီးမားတဲ႔ရုပ္ထုႀကီးေတြ

  အေၾကာင္းပါ။

 

ပင္လယ္ကမ္းေျခမွ မိြဳင္ ရုပ္တုမ်ား

တစ္ခ်ိန္က အီစတာကြ်န္းသည္ လူသူအေရာက္အေပါက္နည္း

ေသာအထီးက်န္ေဒသတစ္ခုပါ။ ပစိဖိတ္သမုဒၵရာ အတြင္းတည္ရိွ

သည့္ ကြ်န္းငယ္တစ္ခုပါ။ အနီးဆံုးဟု ဆိုရမည့္ ပိုလီနီးရွန္းကြ်န္းစု

မ်ားႏွင့္ပင္ သမုဒၵရာႀကီး ျခားလ်က္ေနပါတယ္။

ကြ်န္းဟာ မီးေတာင္ကြ်န္းျဖစ္ၿပီး ကြ်န္းေပၚတြင္မီးေတာင္ သံုးလုံးရွိပါ

တယ္။ရာနိုေကာ့ |ေမာင္ဂါတယ္ရီဗာကာ|ကတီကီဟူသည့္ မီးေတာင္မ်ားရွိပါတယ္။

အီစတာကၽြန္းေပၚတြင္ ရုပ္တုႀကီးမ်ားပ်ံ႕ႏွံတည္ရွိေနပံု

ထိုသို ့ေသာကြ်န္းေပၚမွာလြန္ခဲ႔ေသာႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက

ႀကီးမားလွေသာ ေက်ာက္ရုပ္ထုႀကီးမ်ားကို ေတြ႕ရွိၾကရပါတယ္။

တစ္ေနရာတည္းတြင္မဟုတ္ပဲ ကြ်န္းအႏွံအမ်ားအားျဖင့္ကမ္းေျခ

တစ္ေလ်ာက္ ရုပ္တုႀကီးမ်ားကို ေတြ႔ရတာပါ။

ထိုေက်ာက္ရုပ္တုႀကီးမ်ားကို အဝါေရာင္မီးေတာင္ေက်ာက္တံုးမ်ား

ျဖင့္ထုလုပ္ထားပါတယ္။ေဒသခံတို ့၏အေခၚျဖင့္ မိြဳင္ (Moai)ဟု

ေခၚၾကပါတယ္။

တစ္ကြ်န္းလုံးအႏွံ ၁၂ ေပမွ ၁၅ ေပျမင့္ေသာ ေက်ာက္ရုပ္ႀကီးေပါင္း

၁၀၀၀ ခန္႔ရွိပါတယ္။ယခုလက္ရွိမွတ္တမ္းတင္ထားသည္မွာ ၈၈၇ ခုရွိပါသည္။

ေက်ာက္ရုပ္တစ္ခုတြင္ ပ်မ္းမွ်အေလးခ်ိန္

တန္ ၂၀ ခန္႔ေလးပါတယ္။အႀကီးဆုံးေက်ာက္ရုပ္တုႀကီးဆိုလွ်င္

၃၃ ေပခန္႔ျမင့္ၿပီး ၈၂ တန္ အထိေလးပါတယ္။ထိုရုပ္တုႀကီးအား Paro ဟုေခၚၾကသည္။

ထု၍မၿပီးေသးေသာ တစ္ပိုင္းတစ္စ ရုပ္တုႀကီးတစ္ခု မွာ ကြ်န္းေပၚရွိ

အႀကီးဆံုးရုပ္တု ထက္ ႏွစ္ဆမွ် ႀကီးပါတယ္။ထိုရုပ္တုႀကီးၿပီးစီးလွ်င္
21 metres (69 ေပ) အထိရွိမည္ဟု ခန္႔မွန္းၾကသည္။

ထိုကြ်န္းေပၚသို ့ ၁၇၂၂ တြင္ဥေရာပတိုက္သား Jacob Roggeveen

ေရာက္ရွိခ့ဲၿပီး |၁၇၇၀ တြင္ စပိန္လူမ်ိဳးနယ္ပယ္သစ္ရွာေဖြသူ

Felipe Gonzalez ေရာက္ရွိခ့ဲပါတယ္။ ထို ့ေနာက္ ၁၇၇၄ ခန္ ့တြင္

အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး Captain James Cook ေရာက္ရွိခ့ဲပါတယ္။

ထိုသို ့ျဖင့္ေရာက္ရွိလာၾကေသာ္လည္း ကြ်န္းေပၚရွိရုပ္တုႀကီးမ်ားႏွင့္

ပတ္သက္၍စိတ္ဝင္စားမႈ မခံခဲရပါ။

ထိုေနာက္ပိုင္းတြင္ အီစတာကြ်န္းမွာ ခ်ီလီအင္ပါယာအတြင္းေရာက္ရွိသြားခ့ဲပါတယ္။

ေခတ္သစ္တြင္ ကြ်န္းေပၚသို႔စတင္ေတြ႔ရွိေရာက္ခ့ဲသူကေတာ့

၁၉၁၄ တြင္ေရာက္ရွိခ့ဲသည့္ အဂၤလိပ္အမ်ိဳးသမီး Katherine

Routledge ဆိုသူျဖစ္ပါသည္။

ထို႔ေနာက္ပိုင္းႏွစ္မ်ားတြင္ ကြ်န္းေပၚသို႔ သုေတသနပညာရွင္မ်ားေရာက္

လာကာ ေက်ာက္ရုပ္ႀကီးမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ သုေတသနျပဳခ့ဲၾကပါတယ္။

သည္ရုပ္ထုႀကီးမ်ားကို မည္သူေတြထုလုပ္ခဲ႔ၾကၿပီး မည္သည့္ရည္ရြယ္

ခ်က္ျဖင့္ ထုလုပ္ခ့ဲၾကသလဲ။ အဆင့္ျမင့္ေသာ ရုပ္တုထုလုပ္ျခင္းအတက္

ကိုမည္သို ့တက္ေျမာက္ၿပီး ေနာက္ပိုင္း ဘာေၾကာင့္ေပ်ာက္ကြယ္ခဲ႔ၾက

သလဲ။ရုပ္တုတစ္ခုအတြက္ လူအင္အားဘယ္ေလာက္သုံး၍အခ်ိန္ဘယ္ေလာက္ၾကာခ့ဲသလဲ။

ထိုရုပ္တုမ်ားထုလုပ္ၿပီးစီးခ်ိန္တြင္ လက္ရွိေနရာသို႔ မည္သို ့သယ္ေဆာင္

ခ့ဲၾကပါသလဲ။စသည္ျဖင့္ ေမးခြန္းေပါင္းမ်ားစြာကို ေျဖရွင္းနိုင္ဖို ့ႀကိဳးစား

ခ့ဲၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျပည့္စုံမွန္ကန္တဲ႔ အခ်က္အလက္မ်ားကိုေတာ့

ယေန႔အခ်ိန္အထိ မေတြ႕ၾကရေသးပါဘူး။

ေရဒီယိုကာဗြန္နည္းျဖင့္ သက္တမ္းစမ္းစစ္မႈအရ ေက်ာက္ရုပ္တုမ်ားထု

လုပ္ၾကျခင္းသည္ ၁၆၅၀ ျပည့္ႏွစ္ခန္႔တြင္ လုံးဝရပ္ဆိုင္းသြားေၾကာင္း

ေတြ႕ရပါတယ္။

ကြ်န္းေပၚရွိ႒ာေနတိုင္းရင္းသားမ်ား၏ ဒဏၰာရီပုံျပင္မ်ားကလည္း ထူးဆန္းလွပါတယ္။

အုပ္ထုပ္ေဆာင္းထားေသာ ရုပ္တုႀကီးမ်ား

မည္သို ့ဆိုေစ အီစကာကြ်န္းေပၚမွ မိြဳင္ေက်ာက္ရုပ္ႀကီးမ်ားကေတာ့

ထူးဆန္းမႈမ်ား ပေဟဠိ မ်ားျဖင့္ ခရီးသြားမ်ားကို ဖိတ္ေခၚေနပါတယ္။

ပင္လယ္ေအာက္မွ အရုပ္ႀကီးမ်ား  

 

ေကာင္းကင္ကိုေမာ့ၾကည့္ေနပံု အသက္၀င္လွပါတယ္။

ရုပ္တုႀကီးမ်ားေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေကာင္းကင္ကိုေမာ့ၾကည့္ေနဟန္ထုလုပ္ထားတာလည္း

အသိရခက္ပါတယ္။

 

 ေတာင္ဆင္ေျခေလွ်ာတစ္ေလွ်ာက္ ရုပ္တုႀကီးမ်ားေတြ႔ရပံု 

ဒီရုပ္တုႀကီးမ်ား လက္ရာကေတာ့ ယခုေခတ္ ေမာ္ဒန္ပန္းပုရုပ္တုႀကီးလားဟုတင္မွတ္

ရပါတယ္။

သူငယ္ခ်င္းတို႔ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ႕ၾကပါေစ.............  ေနခရမ္း 

 

credit - http://naykhayan.blogspot.com/2013/10/blog-post_169.html#.VGWkgmfNKtY

 

 

 

 

 

 

Posted in: က်ြႏုပ္သြားခ်င္ေသာေနရာမ်ား