ဆီးခ်ိဳေရာဂါရွိသူမ်ား လမ္းမ်ားမ်ားေလွ်ာက္ထား

၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇြန္လဆန္းပိုင္းက George Washington University မွာ ဆီးခ်ိဳေရာဂါ နဲ ့ပတ္ သက္ျပီး စမ္းသပ္မႈတစ္ခုျပဳလုပ္ ခဲ့ၾကပါတယ္တဲ့။ အဲဒီစမ္းသပ္မႈကေတာ့ အသက္ ၆၀ေက်ာ္ ဆီးခ်ိဳေရာဂါေ၀ဒနာရွင္ ၁၀-ဦးကို ေန ့လည္စာ နဲ ့ ညစာမ်ားစားျပီး ေနာက္ ၁၅-မိနစ္စီ treadmill (ေခၚ)ေလွကားေပၚ တထစ္ခ်င္းတက္ရသလိုမ်ိဳးလမ္းေလွ်ာက္စက္ေပၚမွာ ခပ္ျဖည္းျဖည္းမွန္ မွန္ႏႈန္း ျဖင့္ ရက္သတၱ ၁-ပတ္တိတိ လမ္းေလွ်ာက္ခိုင္းခဲ့ပါတယ္။ ရလာဒ္ကေတာ့ ေသြးထဲမွာ သိသိသာသာ သၾကားပမာဏက်ဆင္း သြားျပီး ဆီးခ်ိဳက်သြားပါတယ္တဲ့။ သုတေသသီမ်ားက- “ ထမင္းစားျပီး ၁၅-မိနစ္ေလာက္ လမ္းေလွ်ာက္ေပးျခင္းက တျခားအခ်ိန္ ေတြမွာ ခပ္ၾကာၾကာ လမ္းေလွ်ာက္ျခင္းထက္ ဆီးခ်ိဳပမာဏေလ်ာ့က်ႏႈန္းပိုျမန္ဆန္ေစပါတယ္၊ အထူးသျဖင့္ ေန ့လည္ စာ စားျပီးလမ္း ေလွ်ာက္ျခင္းထက္ ညစာစားျပီးလမ္းေလွ်ာက္တဲ့အခါ စားထားတဲ့အစာေတြ မွာပါတဲ့ ဂလူးကို ့စ္ဓာတ္ေတြ ေလာင္ျမိဳက္သြား ေစတာေၾကာင့္ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ အဲဒီဂလူး ကို ့စ္ေတြ တညတာလံုးခိုေအာင္းမေနေတာ့ဘူးေပါ့” လို ့အၾကံျပဳထားတာကို အေမရိ ကန္ျ ပည္ေထာင္စု၊ ၀ါရွင္တန္ျမိဳ ့ရဲ ့ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ဇြန္လ ၁၂ ရက္ေန ့ထုတ္ Diabetes Care(ေခၚ)ေ ဆး ပညာဂ်ာနယ္တစ္ေစာင္မွာ ခုလို ေဖာ္ျပသြားခဲ့ပါတယ္။
+++++++++++++++++++++++
ဆီးခ်ိဳေရာဂါဟာ အရင္တုန္းကေတာ့ ဖြံ႕ျဖိဳးျပီး ႏိုင္ငံမ်ား(ခ်မ္းသာတဲ့ ႏိုင္ငံမ်ား)မွာပဲ အျဖစ္မ်ားခဲ့ေ ပမယ့္၊ ၂၀-ရာစုႏွစ္ ေနာက္ ပိုင္းမွာ သိသိသာသာလူေနမွဳပံုစံေတြေျပာင္းလဲလာကာ ကမာၻႏွင့္ အ၀ွမ္းေရာဂါျဖစ္ႏႈန္း အရမ္းကိုအျဖစ္မ်ားလာၾကပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳ လို႔ေခၚၾကေပမယ့္ အမွန္ေ တာ့ ေသြးထဲမွာအခ်ိဳဓါတ္မ်ားေနျခင္းပါ။ ေသြးထဲကေနမွ ဆီးထဲမွာပါလာျပီး၊ လူအမ်ားစုက ဆီးခ်ိဳ ရွိမွန္းမိမိကို္ယ္ကိုေတာင္ မသိခဲ့ၾကဘဲ၊ အျခားေရာဂါကုသရန္ ေသြး/ဆီးစစ္ေ ဆးရင္း(သို ့မ ပာုတ္) ဆီးခ်ိဳပမာဏတက္ကာ လြန္စြာ နာမက်န္းျဖစ္ေတာ့မွ သိလာရပါတယ္။

< ဆီးခ်ိဳေရာဂါ အမ်ိဳးအစားမ်ား >
ေဆးသိပၸံနည္းအရ ဆီးခ်ိဳေရာဂါကို Diabetes Type (1)(2)(3) ဆိုျပီး ၃-မ်ိဳးခြဲျခားထားပါတယ္။
 Diabetes Type (1)က ကိုယ္ ခႏၶာကေန အခ်ိဳဓါတ္ကိုထိန္းညွိေပးေသာ သရက္ရြက္ကေန ထုတ္ေပးရမဲ့ Insulin ေဟာ္မုန္း မထုတ္ႏိုင္ေတာ့တာေၾကာင့္ အင္ဆူလင္လိုအပ္ေနတဲ့ေရာဂါ အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္။ အသက္ ၃၅ ေအာက္ ငယ္ရြယ္သူေတြမွာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ 
Diabetes Type (2) ကေတာ့ အင္ဆူလင္ကို တံု႔ျပန္ႏိုင္စြမ္းက်ဆင္းလာတဲ့အတြက္ အင္ဆူ လင္ မလိုအပ္ဘဲ အင္ဆူလင္ကို တုံ႔ျပန္ေပးႏိုင္ စြမ္းေသာ ေဆး၀ါးမ်ားလိုအပ္ျခင္းေၾကာင့္ ျဖ စ္တဲ့ေရာဂါမ်ိဳးပါ။ အသက္ ၃၅ အထက္မွာ စျဖစ္ေလ့ရွိျပီး၊ ေသြးတိုး/ႏွလံုးေရာဂါ တို ့နဲ ့တြဲေန ပါတယ္။ ဆီးခ်ိဳေရာဂါရဲ ့၉၀% ခန္ ့က Type 2 ျဖစ္ပါတယ္။
 Diabetes Type (3) က ကိုယ္၀န္ေ ဆာင္ေနစဥ္ ျဖစ္ တတ္ပါတယ္။ 
 Type (1) နဲ ့ (2) တို ့ကနာတာရွည္ျဖစ္ျပီး၊ လံုး၀အျမစ္ျ ပတ္ ေပ်ာက္တယ္ဆိုတာမရွိပါဘူး။
 Type (3) ကေတာ့ ကေလးေမြးျပီး ေကာင္းသြားတာမ်ား ပါတယ္၊ အခ်ိဳ ့ကလည္း ေနာက္ပိုင္းမွာ Type(2) ျဖစ္သြားတတ္ၾကပါတယ္။

< ဆီးခ်ိဳေရာဂါလကၡဏာမ်ား >
(၁) ေရငတ္ျခင္း(အာေျခာက္ျခင္း) (၂) ဆီးသြားမ်ားျခင္း (၃) ညဘက္ဆီးခဏခဏ ထသြားရျ ခင္း (၄) ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ျခင္း (၅) ကိုယ္အေလးခ်ိန္က်သြားျခင္း (၆) အျမင္အာရံုမေကာင္းေ တာ့ျခင္း (၇) မိန္းမကိုယ္ယားယံျခင္း၊ လိင္တံယားယံျခင္း၊ ေရာင္ျခင္း (၈) ပ်ိဳ႕အန္ျခင္း၊ ေခါင္း ကိုက္ျခင္း (၉) စိတ္အေျပာင္းအလဲျဖစ္ျခင္း၊ အာရံုစူးစိုက္မွဳက်လာျခင္း…စသည္တို ့ျဖစ္ပါတယ္။ (Type 1 နဲ ့ Type 2 ရဲ ့ေရာဂါလကၡဏာေတြက ဆင္တူၾကလို ့ တခါတရံ ဆရာ၀န္ေတြေတာ င္ေ၀ခြဲရခက္ပါတယ္)

< သဘာ၀ကုထံုးေလးမ်ား >
(၁) ေရက ခႏၶာကိုယ္ထဲရွိ သၾကား/ဂလူးပကို ့စ္ပမာဏကို ထိန္းေပးတာေၾကာင့္ ေရမ်ားမ်ားေ သာက္ပါ (တစ္ေန ့ကို ၂-လီတာ ရွိ ေသာက္ေရသန္ ့ဗူး ၂-ဗူးခန္ ့ေသာက္ပါ)
 (၂) ေနေရာင္ျခည္ ထဲမွာပါတဲ့ ဗီတာမင္ဒီ က ေသြးထဲရွိ ဂလူးကို ့စ္ပမာဏ ကို ထိန္းေပး တာေၾကာင့္ နံက္ပိုင္း ၁၅-မိနစ္ခန္ ့ ေနပူစာလွံဳပါ။ (၃)အရသာ ခါးသက္သက္ရွိတဲ့ ခံတက္ပင္၏ ပင္စည္/အေခါက္ကို ၄-ခြက္ ၁-ခြက္တင္က်ိဳေသာက္ပါ။ (၄)ဆီျဖဴသီး ျပဳတ္ရည္ေသာက္ေပးပါ။
 (၄) ကင္းပံုခါးသီး မ်ား မ်ားစားပါ။
 (၅) ကင္ပြန္းခ်ဥ္ရြက္ ျပဳတ္ရည္ ေသာက္ပါ။
 (၆) တရုတ္စံကားပင္ရဲ ့ပင္စည္အေ ခါက္ျပဳ တ္ရည္ေသာက္ေပးပါ။ (၇) ျပည္ပန္းညိဳအပင္ရဲ ့အရြက္/အေခါက္တို ့ကို ဆန္ေဆးရည္ျ ဖင့္ ၃-ခြက္ ၁- ခြက္တင္ၾကိဳ၍ ေန ့စဥ္ နံက္/ညေသာက္ပါ။
 (၈) နတ္ေဆးဂမုန္းပင္အမႈန္ ့ကို တစ္ေန ့ ၃-ၾကိမ္မွွ် တစ္ခါေသာက္ လၻက္ရည္ဇြန္း ၂-ဇြန္းက်စီ ေသာက္ေရျဖင့္ေသာက္ေပးပါ။ (၉) ေဗဒါပန္းပြင့္ကို ျပဳတ္သုတ္စားေပးပါ(သို ့မဟုတ္) ေဗဒါပန္းပြင့္ကိုအေျခာက္ခံျပီး လက္ ဖက္ေျခာက္ကဲ့သို ့ေရေႏြးခတ္၍ေသာက္ပါ။
 (၁၀) သေျပသီးအေစ့ေျခာက္ကို အမႈန္ ့ျပဳ၍၊ ၄င္း အမႈန္ ့ ၂-ပဲသားခန္ ့ကို တစ္ေန ့ ၂-ၾကိမ္ ေရက်က္ေအးျဖင့္ေသာက္ေပးပါ။ 
(၁၁) ခ၀ဲ(ခါး)သီး ကို ေၾကာ္ခ်က္စားျခင္း(သို ့မ ဟုတ္)ခ၀ဲသီးကိုအေျခာက္လွန္း အမႈန္ ့ျပဳ၍ တခါေသာက္ လၻက္ရည္ဇြန္း ၁-ဇြန္းျဖင့္ တေန ့၃-ၾကိမ္ ေသာက္ေပးပါ။
 (၁၂) ဆင္ တံုးမႏြယ္ လက္ခလယ္ အရြယ္ တစ္ေတာင္ခန္ ့ကို ျဖတ္၊ သန္႔ရွင္း၊ မီးဖုတ္၊ အေပၚခံ မီးကြ်မ္းခါနီး ျပန္ထုတ္၊ အေပၚမွ အမည္း ေရာင္မ်ားျခစ္ထုတ္၊ သန္႔ရွင္းတဲ့ လက္ရိုက္တခုႏွင့္ထုျပီး ဆန္ေဆးရည္ ၂-ပိႆာထဲမွာစိမ္၊ တစ္ေန႔တစ္ညစိမ္ျပီး ေန႔စဥ္ အခ်ိဳ ပန္းကန္ ၁-လံုး ေသာက္ပါ၊ ေသာက္ကာနီး အေပၚယံမွအျမႇဳပ္ မ်ားကို ဖယ္ထုတ္ပါ။ ေသာက္ျပီးတိုင္း ဆန္ေဆးရည္ တစ္ပန္းကန္ ျပန္ျဖည့္ထည့္ပါ။ တစ္လထိ သံုးႏိုင္ပါသည္။ အခ်ိန္ တစ္လျပည့္ကအသစ္ျပန္လုပ္ပါ။ ရွင္းရွင္းေပ်ာက္တဲ့အထိ ဆက္လက္ သံုး စြဲ ရန္လိုအပ္၏။(ခါးလြန္းသျဖင့္ ထန္းလ်က္(သို ့မဟုတ္)ပ်ားရည္ အနဲငယ္လ်က္ေပးပါ။ သၾကား(လံုး၀)မစားရ) (၁၃) ညအိပ္ယာ ၀င္ခါနီး ႐ံုးပတီသီး ၂-ေတာင့္ကို ေရစင္ေအာင္ေဆး ထိပ္ႏွစ္ဖက္ျဖတ္ အလယ္ကထက္ျခမ္းျခမ္းျပီး ေသာက္ေရသန္ ့ျဖည့္ထားတဲ့ ဖန္ခြက္ထဲထဲ့ အဖံုးဖံုး၍တညသိပ္ပါ။ အိပ္ယာထ နံက္စာမစားခင္ စိမ္းထားတဲ့အရည္ကိုေသာက္ပါ။ (ေရစိမ္ ထားတဲ့ရံုးပတီသီး စားဖို ့မလုိအပ္ေပ၊ ရံုးပတီသီးကို ဟင္းခ်က္၍လည္းေကာင္း /ေရေႏြးေ ဖ်ာ၍ လည္းေကာင္း အပူေပးစားပါ)
 (၁၄) ပံုမွန္ထက္ ဆီး ခ်ိဳပမာဏ အနည္းငယ္တက္ေနရင္ ေန ့စဥ္ ပ်ားၿမီးရြက္ ၁-ရြက္ စားပါ။ ဆီးခ်ိဳ/ေသြးခ်ိဳပမာဏ (၂၀၀)ႏွင့္(၃၆၀)ၾကားရွိပါက ေန႕ စဥ္ ပ်ားၿမီး ရြက္ ၃-ရြက္စားပါ။ အကယ္၍ ဆီးခ်ိဳ/ေသြးခ်ိဳ (၄၆၀)ေက်ာ္ထိျဖစ္ေနပါက ပ်ားၿမီးရြက္ ၆ မွ ၉-ရြက္ ထိစားပါ (ပ်ားျမီး ရြက္စားျပီးတိုင္း ေသာက္ေရ သန္ ့ေသာက္ပါ။ ဆီးခ်ိဳက်သြားတဲ့အခါ (လံုး၀) ဆက္ မစားပါနဲ ့ေတာ့)
 (၁၅) နံက္အိပ္ယာထ အစာ မစားခင္ ၾကက္ဟင္းခါးသီးသတၱဳရည္ေ သာက္ပါ။
 (၁၆) အိႏိၵယအစားအစာေတြမွာ သံုးေလ့ရွိတဲ့ ပဲနံ ့သာပင္(Fenugreek)ရဲ ့ အေစ့ လက္တစ္ဆုပ္စာပမာဏကို ေသာက္ေရသန္ ့ဖန္ခြက္ထဲမွာ တညသိပ္အဖံုးဖံုးျပီး၊ နံက္အိပ္ ယာ ထေသာက္ပါ(သို ့မဟုတ္) ပဲ နံ ့သာပင္အေစ့ေျခာက္မႈန္ ့ကို ႏြားနို ့ျဖင့္ေသာက္ပါ။
 (၁၇) မာလ ကာသီး ကို အေပၚယံအခြံဖယ္ျပီး ေန ့စဥ္စားပါ။
 (၁၈) သရက္ ပင္အရြက္ လက္တဆုပ္စာ ပမာ ဏကို ေသာက္ေရသန္ ့ဖန္ခြက္ထဲ တညစိမ္ နံက္အိပ္ယာထေသာက္ပါ(သို ့မဟုတ္)သရြက္ ပင္ရြက္ေျခာက္မႈန္ ့ကို လၻက္ရည္ဇြန္း တ၀က္ခန္ ့စိမ္၍ တစ္ေန ့ ၂-ၾကိမ္က်ေသာက္ပါ။
 (၁၉) သစ္ၾကပိုးေခါက္မႈန္ ့ လၻက္ရည္ ဇြန္း ၄-ဇြန္းပမာဏကို ေရ ၁-ခြက္စာျဖင့္ မီးေအးေအးဆူေအာင္ တည္ေသာက္ပါ(သို ့မဟုတ္) သစ္ၾကပိုးေခါက္ လက္တဆုပ္စာ ပမာဏကို လက္ဘက္ေျခာ က္ပံု စံခတ္၍ ေသာက္ပါ။
 (၂၀) ရွားေစာင္းလက္ပပ္ ဂ်ယ္လီ နဲ ့ နႏြင္းမႈန္ ့ဆတူေရာ၍ ည စာမစားခင္ ေရေအးျဖင့္ ေသာက္ပါ။

<<စာနာေထာက္ထားစြာျဖင့္ ေဆာင္းပါးရွင္အမည္ကို ေျပာင္းလဲျခင္း/ခ်န္လွပ္ထားျခင္းမ်ိဳး မျပဳ လုပ္ၾကပါရန္ ေမတၱာရပ္ခံပါသည္ >>
(ေဆာင္းပါးရွင္…တင္ထက္ထက္ေဇာ္..မွ်ေ၀သည္)
--
promise.pauk
(ရိုးသားမႈသည္တခါတရံ၌ရံႈးနိမ့္ေစတတ္၏။သို ့ေသာ္တစ္သက္လံုးကားလိပ္ျပာလံုေစေတာ့၏။)

Posted in: ဆီး/ေသြးခ်ိဳ/ေသြးတိုး