မြန္၀တ္စံုအေၾကာင္း သိေကာင္းစရာ (အက်ဥ္းခ်ဳပ္)

မြန္လူမ်ိဳးတို႔သည္ ကိုယ့္ထီးကိုယ့္နန္းႏွင့္မင္း

ဧကရာဇ္၊ စစ္ေသနာပတိ၊ က၀ိဆရာ၊ မွဴးႀကီးမတ္ရာ၊ သူေ႒းသူၾကြယ္၊ နယ္စားၿမိဳ႕စား၊ ျပည္သူမ်ား လူတန္းစားအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိခဲ့ၾကသည့္ အားေလ်ာ္စြာ ၀တ္စားဆင္ယင္မႈသည္လည္း လူတန္းစားကိုလိုက္၍ ၀တ္စားဆင္ယင္ခဲ့သည္မွာ ယံုမွားဖြယ္ရာ မရွိပါ။

က်ဥ္းေျမာင္းေသာ လူမ်ိဳးေရး၀ါဒီပေဒသရာဇ္မင္းတို႔ အုပ္စိုးေသာေခတ္ႏွင့္နယ္ခ်ဲ႕တို႔၏ လက္ေအာက္သို႔ေရာက္ရေသာေခတ္တြင္ မြန္လူမ်ိဳးတို႔၏ စာေပယဥ္ေက်းမႈသည္လည္း လႊမ္းမိုးဖ်က္ဆီးျခင္းခံခဲ့ရသည္ ျမန္မာျပည္လြတ္လပ္ေရးရၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ မြန္ေဒသမွ ယကၠန္လုပ္ငန္းရွင္မ်ားသည္ စီးပြားေရးအျမင္ျဖင့္ပိုမိုတြင္က်ယ္စြာ ေရာင္းခ်ႏိုင္ေသာ
ျမန္မာ့အ၀တ္အထည္ကိုသာ ယက္လုပ္ၾကၿပီး မြန္လူမ်ိဳးတို႔၏၀တ္စားဆင္ယင္မႈကို လ်စ္လ်ဴ႐ႈခ့ဲၾကသည္။ 

 

ရာမညတိုင္းသားတို႔သည္ လြယ္ကူစြာရႏိုင္ေသာ အ၀တ္အထည္မ်ားကိုသာ ၀ယ္ယူသံုးစြဲခဲ့ၾကသျဖင့္ မြန္တို႔၏ အ၀တ္အထည္မ်ားကို ပိုမို၍အ၀တ္နည္းလာၾကသည္။ အမ်ိဳးသား၀တ္စံုကို ၀တ္ဆင္ရန္ လိုအပ္သည့္အခါတြင္မည္သည့္၀တ္စံုကို၀တ္ဆင္ရမည္ကိုပင္ မေ၀ခြဲႏိုင္ေသာ အေျခအေနသို႔ေရာက္ခဲ့ေလသည္။

တကၠသိုလ္၊ ေကာလိပ္မ်ားရွိတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးတိုင္းတြင္ မိမိတို႔တိုင္းရင္းသားစာေပႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈဆပ္ေကာ္မတီမ်ားရွိၾကသည္။
ေကာ္မတီတစ္ခုႏွင့္တစ္ခု ေတြ႕ဆံုပြဲမ်ား၊ စုေပါင္းက်င္းပေသာပြဲမ်ားရွိၾကသည္။ ပြဲေတာ္မ်ားတြင္ တကၠသိုလ္ မြန္ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္တျခားတိုင္းရင္းသား နည္းတူ မိမိတို႔၏၀တ္စံုကို မ၀တ္ဆင္ႏိုင္ခဲ့ၾကေပ။ ဥပမာ- 1971ခုႏွစ္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ျပည္ေထာင္စုအလံသယ္ယူပြဲတြင္ မိမိတို႔၏ ၀တ္စံုျပည့္ျဖင့္ ပါ၀င္မဆင္ႏႊဲႏိုင္ေသာ အေျခအေနသို႔ေရာက္ခ့ဲရ၏။
မြန္အမ်ိဳးသားမ်ား၊ မြန္ရဟန္းေတာ္မ်ား၊ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား၊ မြန္လူငယ္မ်ားသည္ မြန္၀တ္စံုျဖစ္ေျမာက္လာေအာင္ တကၠသိုလ္မြန္ေက်ာင္းသူ၊ ေက်ာင္းသားမ်ားသို႔ စာႏွင့္တစ္ဖံု၊ လူႏွင့္တစ္မ်ိဳးေတာင္းဆိုလာၾကသည္။

အမ်ိဳးသား၀တ္စံုထုတ္ေဖာ္ျဖစ္ေျမာက္ေရးေကာ္မတီကို (21.8.1971)စေနေန႔တြင္ ေရႊတိဂံုဘုရားလမ္း၊ မြန္ပိဋကတ္တုိက္တြင္ တကၠသိုလ္၊ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား၊
ေက်ာင္းသားေဟာင္းမ်ား ဦးစီး၍ ဖြဲ႕စည္းလုိက္သည္။
 

(21.8.1971)ပထမအႀကိမ္အစည္းအေ၀းတြင္ -
- မြန္လူမ်ိဳးတို႔၏ ေရွးေဟာင္းအ၀တ္အစားႏွင့္ယေန႔အ၀တ္အစားမ်ားကို အေထာက္အထားပစၥည္းအျဖစ္အသံုးျပဳရန္မြန္ေဒသစံုသို႔သြားေရာက္စုေဆာင္းရန္။
- မြန္ေဒသကို ေရာက္ရာတြင္ ေတြ႕ရွိရေသာပစၥည္းမ်ားကို အေၾကာင္းအရာကိုသိရွိေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားထံတြင္ ေမးျမန္းေလ့လာရန္။

- မြန္တို႔၏၀တ္စားဆင္ယင္မႈအေၾကာင္းကို တတ္သိပုဂိၢဳလ္မ်ားႏွင့္ေဆြးေႏြးရန္။
 

- (5.9.1971)တြင္ အစည္းအေ၀းျပန္ေခၚၿပီး ရရွိထားေသာအခ်က္အလက္မ်ားကို ေဆြးေႏြးရန္။
- ရရွိထားေသာအေျဖမ်ားကိုေပါင္းစပ္ၿပီး မြန္၀တ္စံုအၾကမ္းသေဘာေရြးခ်ယ္သတ္မွတ္ရန္။
 

- (12.9.1971)တြင္ မြန္လူႀကီးမ်ား၊ လူငယ္လူလတ္၊ ရဟန္းေတာ္မ်ား၊ ဆရာဆရာမမ်ား၊ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသား/သူမ်ားကိုဖိတ္ေခၚၿပီး မြန္၀တ္စံုကို သတ္မွတ္အတည္ျပဳရန္။

ေကာ္မတီအဖြဲ႕သည္ ရန္ကုန္၊ ေမာ္လၿမိဳင္၊ ပဲခူး၊ ေပါင္၊ ေခ်ာင္းဆံု၊ မုဒံု၊ သံျဖဴဇရပ္၊ ေရး၊ က်ိဳက္မေရာ၊ ကရင္ျပည္နယ္ေကာ့ဗိန္းရြာ မွ ပစၥည္းအေထာက္အထားအခ်က္အလက္မ်ားကို ဆည္းပူးေလ့လာခဲ့ၾကပါသည္။

ေရွးေခတ္မြန္အ၀တ္အစားမ်ား၊ နတ္၀တ္နတ္စား၊ ပု၀ါ၊ မြန္ႏွစ္နံစပ္လံုခ်ည္ ထမီမ်ား ရရွိခဲ့ၾကသည္။ ေကာ္မတီ၀င္မ်ား လံုခ်ည္၊ ထမီမ်ားကို သုေတသနျပဳရာတြင္ အနီေရာင္သည္အေပၚလြင္ဆံုး အေရာင္ျဖစ္သည္ကိုေတြ႕ရသည္။လံုခ်ည္တြင္ အနီေရာင္ခံေပၚတြင္ အျဖဴေရာင္အစင္းျဖင့္အကြက္မ်ားေဖာ္ထားျခင္းႏွင့္ ထမီတြင္ အနီေရာင္ခံေပၚတြင္ အနက္ေရာင္အစင္းမ်ားျဖင့္အကြက္ေဖာ္
ထားသည္ကို ေတြ႔ရသည္။ေရွးေခတ္မြန္အမ်ိဳးသားတို႔ ရွပ္အကၤ်ီကို မ၀တ္ဆင္မီတြင္ တိုက္ပံုႏွင့္ဆင္ေသာ အက်ၤီတစ္မ်ိဳး၀တ္ဆင္ သည္ကိုေတြ႕ရသည္။ တိုက္ပံုကဲ့သို႔လက္ပြက်ယ္၍ အဆံုးလက္ေကာက္၀တ္တြင္ တိုက္ပံုမွာကဲ့သို႔ လက္ေခါက္ထားျခင္းမရွိေပ။

လည္ပင္းတြင္ စတစ္ေကာ္လာကဲ့သို႔ ေကာ္လာတိုရွိသည္။ တျခားတုိက္ပံုမ်ားကဲ့သို႔ၾကယ္သီးမတပ္ရင္ဖြင့္၀တ္ဆင္၍ မရသျဖင့္ အၿမဲတေစႀကိဳးခ်ည္၍ေစ့ထားရသည္။ ယင္းတိုက္ပံုတြင္ ေအာက္အိပ္ႏွစ္လံုးသာပါသည္။
ေရွးေခတ္မြန္အမ်ိဳးသမီး၀တ္စံုမွာ ယေန႔ေခတ္အထိ အမ်ားဆံုးအျဖဴေရာင္ကို၀တ္ဆင္ၾကသည္။ ေရွးေခတ္အက်ၤီသည္ ရင္ခြဲမဟုတ္ဘဲေခါင္းမွစြပ္႐၀တ္ဆင္ရသည္။ လည္၀ိုက္ပံုသ႑ာန္ႏွင့္ (V) သ႑ာန္ရွိသည္။ ၾကယ္သီးႏွင့္ခ်ည္စရာႀကိဳးမ်ားမလိုေခ်။ ကရင္အမ်ိဳးသမီးမ်ားကဲ့သုိ႔အစင္းအေၾကာင္းေဖာ္ထားျခင္းမရွိေခ်။ လက္မွာလက္ရွည္ျဖစ္သည္။

(12.9.1971)တနဂၤေႏြေန႔ ေကာ္မတီအစည္းအေ၀းတစ္ရပ္ကို မြန္ပိဋကတ္တိုက္တြင္က်င္းပျပန္၏။ အစမ္းသေဘာ၀တ္စံုကို တက္ေရာက္ၾကေသာ ပုဂိၢဳလ္မ်ားလက္ခံၾက၏။ အမ်ိဳးသားတုိက္ပံု၏ပံုသ႑ာန္ကို မကန္႔ကြက္လိုေသာ္လည္း အေရာင္ကိုမူ ရဟန္းေတာ္မ်ား မြန္လူႀကီးမ်ားက ကန္႕ကြက္ၾကသည္။ သတ္မွတ္ထားေသာအနက္ေရာင္သည္မြန္တို႔၏အယူအဆအရမဂၤလာမရွိေသာအေရာင္ျဖစ္သည္။ 

 ေရွ႕တိုက္ပံုကဲ့သို႔ အျဖဴေရာင္တြင္ အနီေရာင္အစင္းျဖင့္ ေလးေထာင့္အကြက္ႀကီးေဖာ္ထားေသာ အစျဖင့္ ခ်ဳပ္လုပ္၀တ္ဆင္ရန္သေဘာတူခဲ့ၾကသည္။

အစည္းအေ၀းမွသတ္မွတ္ေသာမြန္အမ်ိဳးသား၀တ္စံုမွာ >> အကၤ်ီအတြင္း ရွပ္အကၤ်ီယူၿပီး အျပင္တိုက္ပံအတြက္ အျဖဴေရာင္ေပၚတြင္ တစ္လက္မကြာ အနီတစ္ေၾကာင္း၊ လည္တြင္ လက္မ၀က္ခန္႔ဗ်က္ခ်ဳပ္မည္။ လက္ကိုမေခါက္ပဲဆန္႔ထားမည္။
ေအာက္အိပ္ႏွစ္လံုးပါမည္။ ႀကိဳးေလးေၾကာင္းတပ္မည္။ လွ်ာမပါေခ်။ လုံခ်ည္မွာ အနီေရာင္ခံမည္။ အျဖဴအကြက္ေဖာ္မည္။ ေအာက္ဆံုးအနားအျဖဴ 1/4 လက္မထားမည္။ အနား၏အေပၚတြင္ အနီကြက္တစ္လက္မခြဲခန္႔ ပတ္ထားမည္။
အလယ္တြင္ ႏွစ္နံစပ္သေဘာေဆာင္ရန္ ေအာက္အနားအျဖဴအစင္းလက္မ၀က္ခန္႔ ပတ္ထားမည္။

မြန္အမ်ိဳးသမီး၀တ္စံုမွာ >> အကၤ်ီကို အျဖဴေရာင္၊ Vသ႑ာန္ လည္၀ိုက္၊ ရင္ေစ့၊ ႀကိဳးငါးေခ်ာင္းတပ္ရန္၊ လက္ရွည္၊ ေအာက္အနားအနည္းငယ္ပိုရွည္ရန္၊ ထမီ မွာ အနီေရာင္ခံ၊ ၾကက္ေျခခတ္အနက္ကြက္၊ ေရာင္စံုအစင္းပတ္(6)လက္မ၊
အနီေရာင္ႏွင့္အျဖဴေရာင္ယွက္ထားေသာ ေျဗာင္ 15 လက္မေအာက္ဆံုးအနား၊ အနီခံအနက္ကြက္ 21လက္မ၊ ေရာင္စံုအစင္း 6လက္မ၊ အနီျဖဴေရာင္ေျဗာင္ 15 လက္မ၊ စုစုေပါင္း 42 လက္မ၊ ထပ္ဆင့္။

တက္ေရာက္သူအားလံုးက ၀တ္စံုအားအတည္ျပဳသတ္မွတ္ၿပီး အစည္းအေ၀းကိုေအာင္ျမင္စြာ႐ုပ္သိမ္းခဲ့သည္။

မြန္၀တ္စံုကို (10.10.1971)တနဂၤေႏြေန႔ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ မြန္ေမာင္မယ္သစ္လြင္ႀကိဳဆိုပြဲအခမ္းအနားတြင္ စတင္၀တ္ဆင္ခဲ့ၾကသည္။
(12.10.1971)ရက္ေန႔ ရန္ကုန္သို႔ေရာက္ရွိလာေသာ ကမၻာလွည့္ ဂ်ပန္လူငယ္မ်ား ႀကိဳဆိုေတြ႔ဆံုပြဲတြင္ ယင္းသတ္မွတ္ထားေသာ ၀တ္စံုျဖင့္ မြန္ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား သြားေရာက္ေတြ႕ဆံုခဲ့ၾကသည္။
(23.10.1971)ရက္ေန႔ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တိုင္းရင္းသားစာေပႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈဆပ္ေကာ္မတီမ်ားမိတ္ဆက္ပြဲအခမ္းအနားကို မြန္ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသား၊ ဆရာဆရာမမ်ား အမ်ိဳးသား၀တ္စံုကို တင့္တယ္စြာ ၀တ္ဆင္ႏိုင္ခဲ့ၾက၏။ ညီရင္းအစ္ကိုမ်ားႏွင့္မိတ္ဆက္ႏိုင္ခဲ့ၾက၏။

 

 1972ခုႏွစ္ တကၠသိုလ္မြန္ျပကၡဒိန္တြင္လည္း ယင္းမြန္၀တ္စံုျဖင့္ ၀တ္ဆင္ထားေသာ မြန္ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား၏ ပံုကိုထည့္သြင္းခဲ့ၾကသည္။အထက္ေဖာ္ျပပါႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈတို႔သည္
ေရရွည္ခိုင္မာေသာ ၀တ္စံုမရွိသည့္ မြန္လူမ်ိဳးမ်ားအတြက္ ၀တ္စံုတစ္စံု မားမားမတ္မတ္ေပၚထြက္လာခဲ့ပါသည္။ မြန္လူမ်ိဳးထုတစ္ရပ္လံုးသည္လည္း တာ၀န္သိသိႏွင့္ မြန္အမ်ိဳးသား၀တ္စံုကို က်ယ္ျပန္႔စြာ ၀တ္ဆင္လာရန္ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ျခင္း တို႔သည္ မြန္လူမ်ိဳးမ်ားအတြက္ မည္မွ်တန္ဘိုးရွိသည္။ အက်ိဳးရွိသည္ကို နားလည္သေဘာေပါက္ရန္အထူးလိုအပ္လွပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ မြန္အမ်ိဳးသား၊ အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ မိမိတို႔၏အမ်ိဳးဘာသာသာသနာႏွင့္ယဥ္ေက်းမႈ အေမြအႏွစ္မ်ားကို တန္ဘိုးထားၾကပါ။ ျမတ္ႏိုးၾကပါ။ ခင္တြယ္ၾကပါ။ ၀တ္ဆင္ၾကပါလုိ႔ တိုက္တြန္းအားေပးစကား ေျပာၾကားလိုက္ရပါသည္။

ဗညားေအာင္မိုး(ေဆးတကၠသိုလ္)တကၠသိုလ္မြန္မဂၢဇင္း
ေဆာင္းပါး မွ ေကာက္ႏုတ္တင္ျပပါသည္။ Banya Htoulay

Posted in: တိုင္းရင္းသားမ်ား